Çin’in Ay’ın uzak tarafına gerçekleştirdiği Chang’e-6 görevi, uzay araştırmalarında çığır açan bir keşfe imza attı. Ay’dan Dünya’ya getirilen örneklerde, suyla temas etmiş nadir bir göktaşı türü olan CI kondrit tespit edildi. Bu bulgu, suyun Ay yüzeyine ve hatta Dünya’ya nasıl ulaştığına dair teorileri güçlendirirken, Güneş Sistemi’nin erken dönemine ilişkin önemli ipuçları sunuyor.
Ay’ın Karanlık Yüzünden Gelen Tarihi Keşif
Ay’ın Güney Kutbu-Aitken Havzası’ndan toplanan örnekleri inceleyen Çin Bilimler Akademisi’ndeki araştırmacılar, karbonlu kondrit olarak bilinen ve hidratlanmış mineraller içeren maddelere rastladı. Bu göktaşları atmosferde yanmadan ilerleyebilen son derece nadir kozmik kalıntılar arasında yer alıyor. Dünyada bulunan meteorların yalnızca yüzde 1’i CI kondrit grubuna dahil.
Chang’e-6 tarafından getirilen numunelerin yaklaşık yüzde 30’unun karbon açısından zengin olması ise Ay yüzeyine su taşıyan asteroid kökenli maddelerin varlığını güçlü şekilde işaret ediyor.
Su Kaynağı Hakkında Yeni Bir Senaryo
Bilim insanlarına göre CI kondritler, kütlelerinin yaklaşık yüzde 20’sini hidrat minerallerden alıyor. Bu da su bakımından zengin asteroitlerin, Ay yüzeyine çarpış sırasında tamamen buharlaşmadan ulaşabileceğini kanıtlıyor. Araştırmanın PNAS dergisinde yayımlanan sonuçları, suyun Ay’daki varlığının kaynağına dair önemli bir boşluğu dolduruyor.
Uzmanlar, Ay’ın karanlık yüzünde bulunan bu maddelerin Dış Güneş Sistemi’nden gelmiş olabileceğini değerlendiriyor. Elde edilen veriler, milyarlarca yıl önce Dünya’ya su taşıyan asteroit teorilerini de destekliyor.
“Ay’da Su Nasıl Yayılıyor?” sorusuna cevap
Çalışmada yer alan bilim insanlarından Lin Mang, keşif hakkında şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bu sonuçlar, Ay yüzeyinde suyun nasıl yayıldığını ve taşındığını anlamak adına büyük bir adım.”
Ay’daki suyun kökeninin anlaşılması, gelecekteki Ay üsleri, insanlı uzay görevleri ve su kaynaklarının kullanımı açısından stratejik önem taşıyor.
Chang’e-6 Görevi Uzay Tarihine Yazıldı
2024 Haziran ayında İç Moğolistan’a başarıyla iniş yapan dönüş kapsülü ile Çin, Ay’ın uzak yüzünden örnek getiren ilk ülke oldu. Bu başarı, Çin devlet medyası tarafından “insanlığın Ay keşif tarihinde eşi görülmemiş bir adım” olarak duyuruldu.
Şu anda örneklerin detaylı analizi sürüyor. Bilim dünyası, Chang’e-6’nın sağlayacağı yeni verilerin Ay’ın oluşumuna, su döngüsüne ve Güneş Sistemi’nin geçmişine ışık tutmasını bekliyor.
