Elon Musk’ın sahibi olduğu SpaceX, Albert Einstein’ın Genel Görelilik Teorisini test etmek amacıyla uzaya iki son derece hassas atom saati fırlattı. Avrupa Uzay Ajansı (ESA) liderliğinde yürütülen bu bilimsel görev, zaman ölçümünü yeniden tanımlamayı ve temel fizik yasalarını uzaydan test etmeyi hedefliyor.
En Doğru Saatler Uzay Yolunda
Fransa’nın CNES uzay ajansı ve İsviçre merkezli Safran Timing Technologies tarafından geliştirilen iki atom saati – PHARAO ve SHM – SpaceX’e ait Falcon 9 roketiyle 21 Nisan Pazartesi günü saat 04:15’te NASA'nın Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden fırlatıldı. Saatler, 22 Nisan Salı günü sabah saatlerinde Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) ulaşacak.
Bu atom saatlerinin her biri, 300 milyon yılda yalnızca 1 saniye sapma ile olağanüstü bir hassasiyete sahip. ESA, bu cihazların zaman sinyallerini mikrodalga ve lazer bağlantıları ile Dünya'ya ileteceğini, böylece küresel ölçekte zaman senkronizasyonunun yeniden tanımlanacağını belirtiyor.
“Saatlerin İnterneti” Dönemi Başlıyor
ESA’nın açıklamasına göre bu görevle birlikte “saatlerin interneti” olarak adlandırılan yeni bir sistem kurulacak. Atom saatleri, sadece zaman ölçmekle kalmayacak, aynı zamanda yerçekimi etkilerini ve zamanın akışını incelemek için karşılaştırmalı veri sağlayacak. Bu veriler, Einstein’ın yerçekimsel kırmızıya kayma teorisinin doğruluğunu test etmek için de kullanılacak. Bu etki, ışığın yerçekimi nedeniyle dalga boyunun kırmızıya doğru kayması anlamına geliyor ve GPS sistemlerinin hassasiyeti üzerinde doğrudan etkili.
ISS’den Dünya’ya Bakan Saatler
Saatlerin 25 Nisan Cuma günü ESA’nın Columbus modülünün dışına, Dünya’ya bakacak şekilde monte edilmesi planlanıyor. Görev kapsamında her biri yaklaşık 25 gün sürecek en az 10 ölçüm oturumu gerçekleştirilecek. Zaman transfer sistemini Alman TimeTech şirketi geliştirirken, GPS uyduları da saat senkronizasyonunun test sürecine dahil edilecek.
Einstein’ın İzinde Bilimsel Bir Atılım
ESA İnsan ve Robotik Araştırma Direktörü Daniel Neuenschwander, “Uluslararası Uzay İstasyonu'na şimdiye kadarki en hassas saati gönderiyoruz. Bu görev, temel fizik, zaman transferi ve küresel senkronizasyon açısından çığır açacak. Aynı zamanda Avrupa biliminde ve uzayda uluslararası iş birliğinde önemli bir kilometre taşıdır” ifadelerini kullandı.
Genel Görelilik Neyi Açıklıyor?
Einstein’ın Genel Görelilik Kuramı, zaman, mekan ve hareketin birbirinden bağımsız değil; aksine birbirine bağlı, göreli kavramlar olduğunu savunur. Teoriye göre evren 4 boyutludur: 3 boyutlu uzay ve 1 boyutlu zaman. Kütle ve enerji, bu dört boyutlu yapıyı bükerek yerçekimi dediğimiz etkiyi oluşturur.
